Rozmowa z Danielem Palimąką Starostą Nyskim o podsumowaniu roku 2024 oraz o planach i wyzwaniach, jakie stoją przed Zarządem Powiatu w Nysie w roku 2025...
Zbliżający się koniec roku to dobry moment na dokonanie pewnych podsumowań. Rok 2024, jaki był dla Powiatu Nyskiego, Zarządu Powiatu w Nysie i dla pana jako Starosty Nyskiego?
Przede wszystkim niezwykle dynamiczny. Niezwykle dynamiczny dlatego, że mieliśmy wybory i w maju zmieniły się władze powiatu, zmienił się też Zarząd Powiatu oraz Starosta. Ja mam tę niewątpliwie wielką przyjemność i niewątpliwie wielką odpowiedzialność oraz dumę z tego, że mogę być Starostą właśnie Powiatu Nyskiego. Jest to powiat o wielkim potencjale, który nie zawsze był wykorzystywany. Jest to powiat o wielkich możliwościach, które nie zawsze były dostrzegane oraz powiat, który ma szanse, ale nie zawsze te szanse były zauważane i wykorzystywane. Dlatego też ten rok, 2024, to można powiedzieć zmiana warty, ale też wydarzenie, które dotknęło nas i przeobraziło wiele zagadnień i działań samorządu powiatu. Mówimy tutaj o powodzi, która miała miejsce we wrześniu. Czeka nas teraz rok 2025, który na pewno będzie przełomowy w pozycjonowaniu Powiatu Nyskiego. Ten rok będzie rokiem wielkich zmian, ale żeby te zmiany nastąpiły trzeba było w roku 2024 pewne elementy uporządkować. Mieliśmy dużo wyzwań jeśli chodzi o zarządzanie kryzysowe i bezpieczeństwo. Komórka, która tym się zajmuje musiała przejść przeobrażenie, ma też nowego kierownika. Jeśli chodzi też o funkcjonowanie samorządu powiatu musieliśmy trochę przemodelować schemat organizacyjny. To dlatego, że dotychczas w samorządzie powiatu nie było miejsca na budowanie społeczeństwa obywatelskiego oraz na to, aby więcej do powiedzenia miały organizacje pozarządowe. My to zmieniamy, ale żeby to zmienić musieliśmy dołożyć taki element, który mówi o budowaniu społeczeństwa obywatelskiego. Będziemy też wprowadzać budżet partycypacyjny, czyli budżet gdzie mieszkańcy Powiatu Nyskiego będą sami decydować o kierunkach wydatkowania. Cały ten proces rozpoczniemy niebawem. Mówimy też, że pojawiły się pierwsze konkursy dla LZSów, Ochotniczych Straży Pożarnych oraz dla innych stowarzyszeń. To jest ten element dialogu obywatelskiego, tej partycypacji obywatelskiej w tworzeniu naszej powiatowej rzeczywistości.
Rok 2024 był również rokiem, kiedy podjęliśmy decyzję o takim mocnym poszukiwaniu lekarzy dla nas. Wprowadziliśmy stypendia dla studentów medycyny i pierwsze umowy zostały już podpisane. To spowoduje, że w przeciągu kilku lat możemy naprawdę sporo osób zachęcić do tego i zasilić nasz korpus medyczny. Rok 2024 to jest też rok, kiedy przygotowywaliśmy się do nowego formowania budżetu, zgodnie ze znowelizowaną uchwałą o finansach publicznych. Ten budżet mamy już przyjęty. Patrząc na ten budżet i jego wielkość, jest on rekordowy pod względem wielkości. Jest zrównoważony, ponieważ równoważy nie tylko zadania i możliwości do potrzeb, ale też wszystkie Gminy z Powiatu Nyskiego. Dlatego też rok 2024 należy uznać jako rok przygotowań, ale też rok pewnych zmian, które mają dać mocny skok cywilizacyjny w przyszłych latach i niewątpliwie sprostać tym wyzwaniom, które przed nami.
Rok 2024 był również rokiem podjęcia bardzo ważnych decyzji. Chodzi o decyzje dotyczące zadań inwestycyjnych, które będą trwały przez najbliższe lata, ale to w tym roku podjęliście państwo pierwsze kroki w ich kierunku. Chodzi o budowę nowego szpitala oraz strażnicy dla Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Nysie.
Wydarzenia z września pokazały nam jak ważne jest zabezpieczenie mieszkańców w podstawowe elementy związane z systemem bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. My to wszystko musimy poukładać na miarę połowy XXI wieku. To już nie są czasy kiedy było spokojnie za naszymi granicami. To już nie są czasy kiedy przewidywalna była pogoda i wiadomo było kiedy spadnie śnieg i że będą roztopy, które nie szkodziły tak jak dzisiaj to się dzieje. Dlatego też my tym wyzwaniom musimy sprostać i nabierać odporności na tego typu sytuacje. Nabieraniem odporności jest również umiejscowienie na terenach bardzo bezpiecznych tych placówek, które z założenia powinny nieść pomoc innym. Nie mogą w sytuacji zagrożenia martwić się o siebie, tylko powinni pracować na rzecz bezpieczeństwa innych. Powódź z września sprawiła, że nasz szpital przestał być kompletnie funkcjonalny. Już i tak nie był funkcjonalny, bo to jest zlepek trzech obiektów z trzech różnych epok, gdzie doprowadzenie do standardów z połowy XXI wieku byłoby trudne, jeśli w ogóle wykonalne. Nie wspominając już o ekonomii energetycznej, której praktycznie w tych obiektach nie da się wprowadzić. Ta sytuacja i przychylność rządu sprawiła, że możemy mówić o odbudowie szpitala w nowym miejscu, przy ul. Otmuchowskiej. Te rozmowy, prace przygotowawcze, działania i analizy już się dzieją. Początek przyszłego roku to będzie czas kiedy zaczniemy wszystko przelewać na dokumenty. Choć niektóre dokumenty już są gotowe. Mianowicie, udało nam się w ustawie powodziowe 2.0. zapisać to, że nie musimy zmieniać planu zagospodarowania przestrzennego w trybie kilkunastomiesięcznym, tylko to wszystko zadzieje się w trybie specustawy i potrwa kilka tygodni. Mamy oczywiście też budowę remizy i tutaj chcę powiedzieć jasno, że decyzja Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Tomasza Siemoniaka o budowie zapadła jeszcze przed powodzią. Powódź tylko pokazała, że to jest dobry kierunek. To przedsięwzięcie będzie realizowane i został też powołany zespół do spraw przygotowania dokumentacji i później przygotowania tej inwestycji do realizacji. Podobnie zresztą jak z budową szpitala, tam też już zespół roboczy składający się z fachowców został powołany.
Mówiąc o roku 2024 to nie sposób nie wspomnieć o inicjatywach, które kolokwialnie mówiąc - ułatwiły życie mieszkańcom. Chodzi o urzędomat, system kolejkowy w Wydziale Komunikacji czy możliwość zdawania w Nysie prawa jazdy kat. A.
Ideą samorządów powinno być, aby mieć jak najwięcej usług i być jak najbliżej swoich mieszkańców. Dlatego staramy się tak działać i szukać takich rozwiązań, które pozwolą nie stać w kolejkach i zaoszczędzić czas. Temu właśnie służy urzędomat i system kolejkowy w Wydziale Komunikacji. Ja jeszcze w kampanii wyborczej mówiłem, że możliwość zdawania prawa jazdy kat. A musi być w Nysie i tak też już się dzieje. To wszystko sprawia, że krok po kroku tych usług nasi mieszkańcy mają więcej i krok po kroku stajemy się bardziej odporni na wszelkiego rodzaju turbulencje zewnętrzne.
Jeśli chodzi o rok 2025 to już powiedział pan, że będzie on rokiem dużych wyzwań. Na pewno będzie to również rok remontów dróg. Wielokrotnie wspominał pan, że w przypadku dróg zniszczonych przez powódź będzie to obudowa plus.
To, co udało nam się zrobić do końca roku, a takie było też nasze założenie po powodzi, żeby uczynić wszystkie trakty przejezdnymi, bądź w miarę przejezdnymi oraz zniwelować to, co woda zniszczyła. To się nam udało i mamy właściwie wszystko przejezdne, za wyjątkiem mostu siestrzechowickiego, który idzie do rozbiórki. Tam nie ma gdzie zlokalizować przeprawy tymczasowej oraz nie da się zorganizować ruchu przez ten most, więc przeprawa jest obecnie w mocnej rozbiórce. Patrząc w przyszłość chcemy, aby ten most miał wyższą niweletę oraz wyższe najazdy. Oraz aby był mostem jednoprzęsłowym, aby żadne przęsło nie znajdowało się w nurcie rzeki. To jest proces, który będzie postępował przez cały rok, czyli z chwili na chwilę będziemy mieć zakontraktowanych więcej przedsięwzięć na obudowę. Oczywiście nie zapominamy o przedsięwzięciach, które mieliśmy w planach. To choćby drogi Starowice-Lipniki, Kubice-Jasienica przez Mańkowice czy most w Karłowicach Małych. Szukamy również możliwości, które pozwolą nam zrealizować jeszcze więcej przedsięwzięć z zakresu odbudowy dróg, chodników czy ścieżek pieszo-rowerowych. Tą infrastrukturę czeka potężna przebudowa w roku 2025.
Wracając jeszcze do przygotowanego budżetu to ten budżet jest na określonym poziomie, ponad 200 milionów. Jednak jestem przekonany, że będziemy musieli go nowelizować w trakcie roku kilka, kilkanaście a może nawet kilkadziesiąt razy, bo będziemy przyjmować rządowe dotacje na obudowę. Na pewno ten budżet przekroczy 300 milionów, więc będzie to kwota rekordowa.