Muzeum Powiatowe w Nysie zaprasza 4 listopada (piątek) o godz. 14.00 na wernisaż wystawy "Malarstwo jeńców wojennych" ze zbiorów Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu...
W każdym społeczeństwie żyją artyści ? ludzie o nieodpartej potrzebie tworzenia, o duszach wrażliwszych niż przeciętne, ludzie, którzy znalazłszy się w ekstremalnie trudnych warunkach, cierpienie oswajają twórczością. Obozy jenieckie II wojny światowej zatrzymały w zamknięciu wielu takich nieprzeciętnie zdolnych, kreatywnych osób.
Warunki obozowe nie zdołały zabić w nich wewnętrznej potrzeby tworzenia. Mimo wielu trudności, nawet na przekór grożącemu im niebezpieczeństwu, malowali i rysowali na każdym skrawku papieru, jaki udało im się zdobyć.
Owoce tej walki o realizację artystycznych działań, możemy oglądać i podziwiać na wystawie zorganizowanej dzięki zasobom zgromadzonym przez Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu.
Wystawa czynna: 04.11.2016 - 22.01.2017
Kurator wystawy: Adriana Zalewska
W pierwszej kolejności uwagę przykuwają skromne, ale niezwykle sugestywne szkice portretowe wykonane przez Gieorgija Iwanowicza Daniłowa w latach 1941-1945, podczas jego pobytu w stalagu Lamsdorf. Znalezione w opustoszałym po wyzwoleniu obozie, nie podpisane prace, były przez prawie 20 lat przechowane w domu ówczesnego sołtysa Łambinowic. Niektóre z nich w 1963 roku doczekały się publikacji w czasopiśmie ?Polska?. Dzięki tej okoliczności, autor prac miał szansę je zobaczyć i zgłosić się do redakcji, ujawniając okoliczności ich powstania. Szkice w całości zostały przekazane powstającemu w tamtym czasie muzeum jenieckiemu w Łambinowicach.
Zbiór składa się z siedemdziesięciu ośmiu kart, z których część wykorzystano dwustronnie. Przedstawiają w większości portrety towarzyszy niedoli. Autor wspominał: ?[?] rysowałem jeńców radzieckich i włoskich, a pierwszym z rysunków, które wykonałem w obozie, był portret Polaka. Do dziś pamiętam przystojnego młodego człowieka ? blondyna z niewielkim wąsikiem?.
Pozostałą część wystawy wypełniają prace jeńców wojennych przebywających w różnych obozach II wojny światowej. Większość z prac powstała w oflagach (obozach dla oficerów), w których panowały warunki bardziej sprzyjające tego rodzaju działalności artystycznej, a w niektórych nawet funkcjonowało kształcenie w tym zakresie. Ze względu na trudności w zdobyciu materiałów plastycznych, najbardziej popularną techniką malarską była akwarela i rysunek. Rzadkością są obrazy olejne.
Tematyka prac oscyluje wokół życia obozowego (czasem satyrycznie przedstawionego), czasem są to widoki miast lub portrety kobiet malowane na podstawie fotografii, a sporą część stanowią typowe ćwiczenia plastyczne: kompozycji, perspektywy, martwej natury.
Prezentowane na wystawie prace, o zróżnicowanym poziomie artystycznym, są znakomitym, poruszającym i pobudzającym wyobraźnię dokumentem życia obozowego oraz świadectwem buntu i niezgody wobec zniewalania ciał i duszy.
Adriana Zalewska ? kuratorka wystawy
Inf. Muzeum Powiatowe w Nysie
Bibliografia:
Gieorgij Iwanowicz Daniłow. Szkice portretowe (ze zbiorów Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu), wstęp i opracowanie J. Filipczyk, Opole 1999.
Malarstwo jeńców wojennych (ze zbiorów Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu), wstęp i opracowanie J. Filipczyk, B. Madej, Opole 2007.