14 października na placu na rogu ulic Wyspiańskiego i Mostowej w Nysie odbyła się uroczystość odsłonięcia pomnika poświęconego pamięci gen. György Klapka ? bohatera węgierskiego, ale jak się okazuje, także postaci, która bardzo pozytywnie zapisała się w polskiej historii...
Współgospodarzem imprezy był Wojewoda Opolski, Sławomir Kłosowski. W wydarzeniu wzięli udział węgierscy oficjele -Tibor Gerencsér, Konsul Generalny Węgier w Krakowie, przedstawiciele węgierskiego Ministerstwa Obrony Narodowej z płk Vilmosem Kovácsem na czele, Gábor Lagzi, dyrektor Węgierskiego Instytutu Kultury, Ákos Engelmayer, były Ambasador Węgier w Polsce, Sándor Nedeczky, były Wicekonsul Węgier, a także delegacja gości z miasta Varpalota z burmistrz Campanari-Talabér Márta na czele.
? Cieszę się, że to właśnie Nysa uhonorowała węgierskiego bohatera gen. György Klapka, obok innych bohaterów Śląska, Polski i Europy. ? mówił Wojewoda Opolski, Sławomir Kłosowski.
Pomnik w Nysie jest efektem współpracy samorządu nyskiego i Rządu Węgier. Autorem płaskorzeźby jest artysta węgierski Lajos Győrfi ? twórca wielu realizacji, w tym pomnika konnego króla Jana III Sobieskiego w miejscowości Štúrovo/Párkány na Słowacji.
? Generał Klapka obok generała Józefa Bema i innych patriotów polskich i węgierskich, jest przykładem niezłomnej służby ojczyźnie i dotrzymywania wierności uniwersalnym zasadom moralnym i patriotycznym ? podkreślał Edward Hałajko, dyrektor Muzeum Powiatowego w Nysie.
Sylwetkę węgierskiego generała przedstawił właśnie Edward Hałajko. O część artystyczną zadbali Tomasz Wojdyła, Małgorzata Bobak-Końcowa, Nyskie Studio Piosenki pod przewodnictwem Dariusza Orłowskiego, a także goście z Węgier ? zespół CANTORES ECCLESIAE. Jak zawsze nie zawiodła młodzież z nyskich szkół. Odsłonięcia pomnika dokonali uczniowie ze Szkoły Podstawowej nr 1 w Nysie.
W czasie uroczystości wielokrotnie przypominano fakty historyczne i momenty w których to my wspomagaliśmy naszych bratanków, a także te, kiedy to Węgrzy nieśli pomoc Polakom. Na przestrzeni dziejów nasze losy splatały się wielokrotnie. Nie brakuje takich przykładów także w najnowszej historii. Burmistrz Kordian Kolbiarz i Wojewoda Opolski Sławomir Kłosowski przypominali o tym w trakcie swoich wystąpień. Kiedy wybuchła I wojna światowa Węgrzy walczyli w legionach polskich pod dowództwem Józefa Piłsudskiego o niepodległość Rzeczypospolitej. Natomiast w czasie wojny polsko-bolszewickiej 1920 r., to właśnie Węgrzy udzielili nam bardzo znaczącej pomocy wojskowej. Wspominano także wydarzenia z 1956r. Wybuchło wówczas Powstanie węgierskie, krwawo stłumione przez wojska sowieckie i węgierskichkomunistów. Polacy pomagali bratankom na szeroką skalę. Polska pomoc wyceniona została na około 2 miliony dolarów i była największa ze wszystkich państw, większa niż pomoc amerykańska. Węgrzy z kolei wysyłali nam pomoc w czasie pamiętnej powodzi z 1997r.
? Przyjaźń Polski i Węgier ? to pięknie brzmi, ale jeszcze lepiej, jak idą za tym czyny. Dzisiaj w Nysie mieliśmy tego dowód ? powiedział Tibor Gerencsér, Konsul Generalny Węgier w Krakowie.
Generał Klapka był jednym z dowódców Powstania Węgierskiego (1848-1849). W powstaniu po stronie Węgier, brali udział także bohaterowie z Polski, między innymi: Józef Bem, Henryk Dembiński i Józef Wysocki jako dowódca Legionu Polskiego. Wspólnie walczyliśmy z zaborcami Polski (Austria i Rosja), o niepodległość Węgier. Powstanie zostało stłumione. W trakcie naszego Powstania Styczniowego, gen. Klapka jako reprezentant Węgierskiego Komitetu Narodowego, w Paryżu, podpisał z Polskim Rządem Narodowym reprezentowanym przez Józefa Ordęgę, tajny traktat o współpracy polsko ? węgierskiej w walce o niepodległość. W trakcie wojny prusko ? austriackiej z 1866 roku, stanął na czele sformowanego w Nysie Legionu Węgierskiego. Pomnik, który powstał w Nysie ma szerszą wymowę i jest hołdem przyjaźni polsko-węgierskiej.
Plac na rogu ulic Wyspiańskiego i Mostowej w Nysie zyskał nową nazwę. Obecnie jest to skwer im. gen. György Klapka i Legionu Węgierskiego. W centralnym miejscu skweru powstał pomnik z rzeźbą, której fundatorem jest Rząd Węgier. 14 października odbędzie się oficjalna uroczystość odsłonięcia pomnika, w której wezmą udział także węgierscy oficjele. Gen. György Klapka to bohater naszych bratanków, ale jak się okazuje, także postać która bardzo pozytywnie zapisała się w polskiej historii.
? Skąd pomysł na uhonorowanie węgierskiego generała w Nysie? Generał Klapka był jednym z dowódców Powstania Węgierskiego (1848-1849). W powstaniu po stronie Węgier, brali udział także bohaterowie z Polski, między innymi: Józef Bem, Henryk Dembiński i Józef Wysocki jako dowódca Legionu Polskiego. Wspólnie walczyliśmy z zaborcami Polski (Austria i Rosja), o niepodległość Węgier. Powstanie zostało stłumione. W trakcie naszego Powstania Styczniowego, gen. Klapka jako reprezentant Węgierskiego Komitetu Narodowego, w Paryżu, podpisał z Polskim Rządem Narodowym reprezentowanym przez Józefa Ordęgę, tajny traktat o współpracy polsko ? węgierskiej w walce o niepodległość. W trakcie wojny prusko ? austriackiej z 1866 roku, stanął na czele sformowanego w Nysie Legionu Węgierskiego. Pomnik, który powstał w Nysie (oficjalne i uroczyste odsłonięcie już 14 października o 11.00) ma szerszą wymowę i jest hołdem przyjaźni polsko ? węgierskiej. Pamiętamy o ogromnej pomocy ze strony Węgier w trakcie wojny polsko ? bolszewickiej z 1920 r., o wspólnej granicy z 1939 roku i udzieleniu schronienia wielu Polakom po przegranej wojnie z Niemcami. My z kolei bardzo mocno wsparliśmy Powstanie Węgierskie w 1956 roku (między innymi oddając krew i przesyłając lekarstwa). W naszej Nysie do dziś możemy znaleźć wiele pamiątek związanych z Węgrami ? wyjaśnia Kordian Kolbiarz, Burmistrz Nysy.