Nyskie muzeum zaprasza na kolejną wystawę i towarzyszący jej 4 września o godz. 18.00 wernisaż „Anatomia człowieka w grafice europejskiej XVII i XVIII w." - wystawa ze zbiorów Muzeum Powiatowego w Nysie oraz Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. E. Smołki w Opolu
Anatomia człowieka jest dziedziną medycyny, która niezwykle mocno związana jest ze sztuką - pokazywana za pomocą obrazu, podkreśla jej ścisły związek ze sztukami wizualnymi. Artyści i anatomowie przez wieki dzielili się ze sobą wiedzą i doświadczeniem, przyczyniając się do większego zgłębienia nauki o człowieku. W epoce renesansu atlasy anatomiczne cieszyły się szczególną popularnością, zarówno wśród medyków jak również wśród artystów, którzy na ich podstawie mogli tworzyć bardziej realistyczne rzeźby, rysunki lub obrazy. Stanowiły nie tylko cenne źródło wiedzy na temat budowy człowieka, układów mięśniowych czy kostnych, ale były także afirmacją życia i fizycznego piękna ciała ludzkiego. Jednym z takich przykładów albumu anatomii dla artystów jest Anatomia per uso et intelligenza del disegno; ricercata non solo su gl'ossi, e muscoli del corpo humano; ma dimostrata ancora su le statue antiche piu insigni di Romaautorstwa Bernardino Genga z Rzymu, którego 37 kart z 59 znajduje się obecnie w kolekcji Muzeum Powiatowego w Nysie.
Bernardino Genga urodził się w Mondolfo w księstwie Urbino w 1620 roku, zmarł w 1690 w Rzymie. Naukowiec, chirurg i nauczyciel akademicki, którego zainteresowania koncentrowały się przede wszystkim na anatomii ciała człowieka. Studiował traktaty medyczne wielkich klasyków, specjalizował się zwłaszcza w pracach Hipokratesa. Bernardino Genga był także jednym z pierwszych, który głośno podkreślał znaczenie krążenia krwi w organizmie (odkrycie przypisywane Paolo Sarpi). Jako czynny chirurg w Szpitalu Santo Spirito w Sassia w Rzymie, kładł ogromny nacisk na potrzebę rzetelnej wiedzy anatomicznej niezbędnej do praktyki chirurgii. Rezultatem jego głoszonych idei była publikacja jednej z jego najważniejszych książek Anatomia chirurgica cioe istoria anatomica dell'ossa, e muscoli del corpo humano, con la descrittione de vasi piu riguardeuoli che scorrono per le parti esterne, & un breue trattato del moto, che chiamano circolatione del sangue di bernardino genga da mon. Traktat ten wydany w 1672 r. był kilkukrotnie wznawiany i stanowił jeden z podstawowych podręczników dla lekarzy i chirurgów.
Bernardino Genga był także pasjonatem sztuki, interesował się zwłaszcza antyczną rzeźbą grecką i rzymską. Jego zamiłowanie doprowadziło do ??podjęcia współpracy z Accademia di Belle Arti Francia delle w Rzymie, gdzie wykładał anatomię dla artystów. Pod koniec życia B. Genga pracował nad wydaniem albumu anatomii przeznaczonego dla artystów, gromadził dokumentację i preparaty niezbędne do wykonania odpowiednich rysunków. Album Anatomia per uso et intelligenza del disegno; ricercata non solo su gl'ossi, e muscoli del corpo humano; ma dimostrata ancora su le statue antiche piu insigni di Roma ukazał się w rok po jego śmierci, w 1691 r. i był jednym z piękniejszych wydawnictw prezentujących ciało ludzkie w XVII w.
Anatomia per uso et intelligenza del disegno (...) (tłum. Anatomia dla prawidłowego stosowania i zrozumienia rysunku) składa się z 59 miedziorytów zawierających ilustracje przedstawiające układ kostny i mięśniowy człowieka, opisy oraz tabele informacyjne. Frontyspis zawiera tytuł oraz informacje o autorach publikacji, kolejna karta to przedstawienie Alegorii śmierci, natomiast następne 23. ukazują anatomiczne układy kostne i mięśniowe, pozostałe stronice albumu stanowią prezentację kanonu piękna ciała ludzkiego w oparciu o antyczną rzeźbę, przedstawioną na grafikach z różnych perspektyw - en face, z profilu oraz od tyłu. Ryciny prezentują między innymi Herkulesa Farnese, Laokoona (bez synów i węża), Gladiatora Borghese, Fauna Borghese, Wenus Medici, Spinario (Chłopiec wyciągający cierń ze stopy) i Amazonkę domu Cesei. Autorem wzorów malarskich dla grafik albumu był francuski malarz, grafik i pierwszy dyrektor Królewskiej Akademii Malarstwa i Rzeźby w Paryżu - Charles Errard (1606-1689), przedstawienia grawerowane były przez François Andriot (zmarł w 1704 r.), którego sygnatura widnieje przy kartach 40. i 41., natomiast Giovanni Maria Lancisi (1654-1720), lekarz papieski opatrzył je komentarzem. Atlas anatomii dla artystów został wydany w oficynie wydawniczej Giovaniego Giacomo de Rossi (1659-1730) oraz Domenico de Rossi (1627-1691) prowadzonej przez ojca i syna. Drukarnia mieściła się przy kościele Santa Maria della Pace w Rzymie i szczyciła się sławą największej i najlepszej z ówczesnych oficyn wydawniczych we Włoszech.
W zbiorach Muzeum Powiatowego w Nysie znajduje się 37 grafik pochodzących z cyklu Anatomia per uso et intelligenza del disegno (...), zawierają one przedstawiania anatomiczne, przykłady rzeźb antycznych oraz opisy informacyjne. Z powodu braku dokumentacji spowodowanej działaniami wojennymi, dziś trudno orzec z czyjej kolekcji pochodzą, pewne jest natomiast, że w Muzeum Powiatowym w Nysie znajdują się od 1945 roku.
Wystawa Anatomia człowieka w grafice europejskiej XVII i XVIII w. ze zbiorów Muzeum Powiatowego w Nysie oraz Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. E. Smołki w Opolu jest prezentacją tematu anatomii człowieka na dwóch poziomach - za pomocą obrazu i słowa. Grafiki z kolekcji Muzeum Powiatowego w Nysie ukazują piękno ciała ludzkiego, natomiast starodruki (XVI-XVIII w.) na co dzień przechowywane w skarbcu biblioteki opolskiej, dają świadectwo tego, jak ważnym zagadnieniem dla badań nad medycyną była anatomia człowieka.
